Przestrzeń publiczna Lwowa końca XIX wieku  jako środek narodowej autoprezentacji  (na przykładzie obchodów stulecia Konstytucji 3 maja  i stulecia insurekcji kościuszkowskiej)

Beata Stagierowicz

doi:10.61464/siml.32

Opublikowane: 2023-11-271

Tom 25 (2023)

Przestrzeń publiczna Lwowa końca XIX wieku jako środek narodowej autoprezentacji (na przykładzie obchodów stulecia Konstytucji 3 maja i stulecia insurekcji kościuszkowskiej)

Beata Stagierowicz

Dział: Tematy i problemy

https://doi.org/10.61464/siml.32

Abstrakt

Artykuł prezentuje, w jaki sposób przestrzeń miejska Lwowa została w końcu XIX wieku wykorzystana do narodowej autoprezentacji. Rocznicowe obchody w roku 1891 oraz 1894 posłużyły do wykreowania przestrzeni, która przyczyniła się do kształtowania tożsamości wspólnoty pozbawionej własnej państwowości. Na podstawie opisów i relacji prasowych starano się zrekonstruować aranżacje przestrzeni, które odegrały istotną rolę w przygotowaniu obchodów narodowych. Analiza wszystkich elementów zastosowanych w celu kreacji przestrzeni miejskiej upoważnia do twierdzenia, że osiągnięta wówczas znakomita autoprezentacja narodowa była w XIX wieku ważnym przejawem kultury pamięci Polaków.

Słowa kluczowe:

przestrzeń, Lwów, wspólnota, naród, wystawa

Pobierz pliki

Siml.25-s.69-80

Zasady cytowania

Stagierowicz, B. (2023). Przestrzeń publiczna Lwowa końca XIX wieku jako środek narodowej autoprezentacji (na przykładzie obchodów stulecia Konstytucji 3 maja i stulecia insurekcji kościuszkowskiej). Studia I Materiały Lubelskie, 25. https://doi.org/10.61464/siml.32

Cited by / Share

Bibliografia

Bernheimer Lily, Potęga przestrzeni wokół nas, przekł. Grażyna Jagielska, Warszawa 2018.

Brijułow Jurij, Chodząc po wystawie, „Cracovia Leopolis” 1995, nr 2, s. 8–12.

Drexlerowa Anna M., Olszewski Andrzej K., Polska i Polacy na powszechnych wystawach światowych 1851–2000, Warszawa 2005.

Gabiś Agata, Rotunda „Panoramy Racławickiej”. Panorama Racławicka – Oddział Muzeum Narodowego we Wrocławiu,

Wrocław 2018.

Górecka Elżbieta, Panoramy Wojciecha Kossaka i Jana Styki, Wrocław 2000.

Houszka Ewa, Łukaszewicz Piotr, Malarstwo polskie od baroku do modernizmu. Katalog zbiorów, przekł. Małgorzata Możdżyńska-Nawotka, Muzeum Narodowe we Wrocławiu, Wrocław 2013.

Jedynak Barbara, Obyczaje polskie po zbrodni zaborów, [w:] Polski obyczaj patriotyczny od XVIII do przełomu XX/XXI w. – ciągłość i zmiana, red. Andrzej Stawarz, Wiesław Jan Wysocki, Warszawa 2007, s. 47–55.

Katalog działu etnograficznego. Powszechna Wystawa Krajowa we Lwowie 1894 r., Lwów 1894.

Katalog illustrowany wystawy sztuki współczesnej we Lwowie 1894, Lwów 1894.

Kieniewicz Stefan, Adam Sapieha 1828–1903, Warszawa 1993.

Legutko Ryszard, Esej o duszy polskiej, Kraków 2008.

Lwów. Ilustrowany przewodnik, koncepcja, red. nauk. i artystyczna, układ graficzny Jurij Biriulow, autor tekstu Jurij Biriulow

i in., tłum. z języka ukraińskiego Andrzej Otko, Lwów, Wrocław 2001.

Małaczyński Aleksander, Jan Styka (szkic biograficzny), Lwów 1930.

Micińska Magdalena, Gołąb i Orzeł. Obchody rocznic kościuszkowskich w latach 1894 i 1917, Warszawa 1997.

Mit Galicji, red. nauk. Jacek Purchla, Wolfgang Kos i in., red. Anastazja Oleśkiewicz, tłum. Barbara Andrunik i in., Kraków 2014.

Morawski Franciszek, Słowo o wystawie lwowskiej, „Przegląd Powszechny” 1894, t. XLIV, s. 3.

Natusiewicz-Mirer Janina, Panorama Racławicka w fakcie i anegdocie, Wrocław 1988.

Nicieja Stanisław S., Kresowa Atlantyda. Historia i mitologia miast kresowych, t. 1: Lwów, Stanisławów, Tarnopol, Brzeżany,

Borysław, Opole 2012.

Panorama Racławicka we Wrocławiu 1985–2015. Kultura i turystyka, red. Beata Stragierowicz, Romuald Nowak, Wrocław 2015.

Piątek Józef, Panorama Racławicka. Informator, Wrocław 1985.

Polski obyczaj patriotyczny od XVIII do przełomu XX–XXI w. – ciągłość i zmiana, red. nauk. Andrzej Stawarz, Wiesław Jan

Wysocki, Warszawa 2007.

Puchta Wojciech, Powszechna Wystawa Krajowa we Lwowie w 1894 roku, Wrocław 2016.

Störtkuhl Beate, Wystawy jako środek narodowej i regionalnej autoprezentacji: Poznań (1911, 1929) – Wrocław (1913, 1948),

[w:] Obok. Polska – Niemcy. 1000 lat historii w sztuce, red. Małgorzata Omilianowska, Tomasz Torbus, Berlin–Warszawa 2011, s. 636–641.

Stragierowicz Beata, Wielkie dni Lwowa, Galicji i Polski, „Kwartalnik Kresowy” 2021, R. VII, nr 3, s. 7–25.

Styka Jan, „Wydarte karty z pamiętnika”, kopia rękopisu, zbiory Gabinetu Dokumentów Muzeum Narodowego we Wrocławiu.

Wawrzyniak Waldemar, Dom. Idea – przestrzeń, Wrocław 2021.

Wejchert Kazimierz, Przestrzeń wokół nas, Katowice 1993.

Wyspiański Stanisław, Wiersze, fragmenty dramatyczne, uwagi, Kraków 1910.

Ziarkowski Dominik, Przewodniki turystyczne i ich znaczenie dla popularyzacji ustaleń polskiej historiografii artystycznej do końca XIX wieku, Kraków 2021.

„Dziennik Polski” 1894, nry: 129 z 10 maja 1894 roku, nr 132 z 13 maja 1894 roku, 143 z 25 maja 1894 roku, 145 z 27 maja 1894 roku, 149 z 31 maja 1894 roku, 155 z 6 czerwca 1894 roku, 162 z 13 czerwca 1894 roku.

„Gazeta Lwowska” 1891, nr 101 z 5 maja 1891 roku; 1894, nr 127 z 6 czerwca 1894 roku.

„Gazeta Narodowa” 1891, nry: 104 z 1 maja 1891 roku, 107 z 5 maja 1891 roku; 1894, nr 125 z 5 czerwca 1894 roku.

„Kurier Lwowski” 1891, nry: 122 z 3 maja 1891 roku, 124 z 5 maja 1891 roku, 129 z 10 maja 1891 roku; 1894, nry: 154 z 5 czerwca 1894 roku, 156 z 7 czerwca 1894 roku, 158 z 9 czerwca 1894 roku, 160 z 11 czerwca 1894 roku, 249 z 8 września 1894 roku.

„Neue Freie Presse” 1894 nr 10698 (wyd. poranne ) z 6 czerwca 1894 roku.