Etyka publikacji i polityka wobec naruszeń etyki

Jednym z priorytetów komitetu redakcyjnego „Studiów i Materiałów Lubelskich” jest publikacja artykułów naukowych i popularnonaukowych wysokiej jakości. Uczciwość publikowanych treści jest kwestią zasadniczą i musi być zapewniona w procesie recenzyjnym, redakcyjnym i publikacyjnym. W tym celu oczekuje się od wszystkich uczestników procesu publikacji „Studiów i Materiałów Lubelskich”: autorów, recenzentów i redaktorów przestrzegania naszej polityki dotyczącej etyki publikacji i jej naruszeń.  Poniższe standardy obowiązujące w „Studiach i Materiałach Lubelskich”: zostały opracowane na podstawie Wytycznych Etycznych COPE oraz Etyki Publikacyjnej przyjętej w Elsevier.

Obowiązki redakcji

1. Redakcja ocenia nadesłane teksty wyłącznie na podstawie ich wartości merytorycznej (waga, oryginalność, istotność pracy, jasność) i ich znaczenie dla profilu czasopisma bez względu na rasę, płeć, orientację seksualną, pochodzenie etniczne, obywatelstwo, religię, poglądy polityczne i przynależność instytucjonalną autorów.
2. Redakcja stosuje wewnętrzne procedury zapewniające wysoką jakość publikowanych materiałów włączając w to kontrolę antyplagiatową nowych artykułów.
3. Redakcja przyznaje wszystkim autorom prawo do wolności wypowiedzi.
4. Redakcja zapewnia, iż względy komercyjne nie stanowią zagrożenia dla standardów intelektualnych i etycznych.
5. W razie potrzeby redakcja zawsze jest gotowa na publikację poprawek, wyjaśnień, sprostowań i przeprosin.
6. Redaktorzy i zespół redakcyjny nie ujawniają informacji na temat prac złożonych do druku osobom innym niż autor, recenzenci, potencjalni recenzenci, inni doradcy redakcyjni oraz wydawca.
7. Redakcja zachęca autorów, czytelników, członków komitetu redakcyjnego i recenzentów do przedstawiania propozycji ulepszenia procesu tworzenia czasopisma.
8. Redakcja zna badania dotyczące recenzowania i publikowania oraz stale ocenia procedury stosowane w ich czasopiśmie w świetle nowych ustaleń.
9. Redakcja dąży do zapewnienia możliwości technicznych i uwzględnienia wytycznych ze strony ekspertów (projektantów technicznych, statystyków) potrzebnych dla zachowania wysokiej jakości czasopisma.
10. Redakcja podejmuje działania w przypadku problemów etycznych dotyczących artykułów złożonych do druku oraz już opublikowanych. Należy zbadać każdy zgłoszony przypadek nieetycznego zachowania publikacyjnego, nawet jeśli zostanie wykryty wiele lat po publikacji.
11. Redakcja wspiera inicjatywy zmierzające do zmniejszenia liczby naruszeń etyki w badaniach naukowych i publikacjach.
12. Redakcja dąży do zapewnienia tego, by wszystkie publikacje zamieszczone w czasopiśmie należycie odzwierciedlały tezy przytaczanych w nich artykułów, które powinny być przedstawione w oryginalnym kontekście.

Prawa i obowiązki Recenzentów

1. Recenzenci pomagają redakcji w podejmowaniu decyzji redakcyjnych co przyczynia się do podnoszenia jakości artykułów.
2. Redakcja dostarcza recenzentom aktualne wytyczne dotyczące stawianych im wymagań, włączając w to konieczność zachowania poufności odnośnie recenzowanych artykułów.
3. Przed wyrażeniem zgody na recenzowanie, recenzenci powinni wskazać na potencjalny konflikt interesów.
4. Czasopismo stosuje system ochrony tożsamości recenzentów.
5. Nie należy ujawniać tożsamości recenzentów poszczególnych artykułów. Lista recenzentów publikowana jest raz w roku dla wszystkich artykułów, które ukazały się w danym roku.
6. Redakcja dąży do tego, by recenzje dla czasopisma były sprawiedliwe, bezstronne i sporządzone w określonym terminie.
7. Recenzje powinny być sporządzone w sposób obiektywny, a uwagi sformułowane z jasnym uzasadnieniem tak, aby autorzy mogli je wykorzystać dla poprawy jakości swoich artykułów.
8. Redakcja stosuje system zapewniający zachowanie poufności materiału złożonego do czasopisma w trakcie procesu recenzyjnego.
9. Redakcja i Wydawca zachęcają recenzentów do formułowania uwag dotyczących kwestii etycznych i możliwych naruszeń zasad badań naukowych i publikacji w ramach zgłoszonego tekstu, jak też jego oryginalności, ewentualnej zbędności oraz podejrzenia popełnienia plagiatu.
10. Redakcja monitoruje proces recenzowania i podejmuje działania, aby przebiegał zgodnie z najwyższymi standardami.
11. Redakcja tworzy i rozwija bazę danych odpowiednich recenzentów oraz dokonuje jej aktualizacji w oparciu o działalność recenzentów, upewniając się, że odzwierciedla ona społeczność czasopisma. W celu znalezienia nowych potencjalnych recenzentów należy wykorzystywać różne źródła oprócz bezpośrednich kontaktów.

Prawa i obowiązki Autorów

1. Autorzy oryginalnych badań powinni przedstawić rzetelny opis wykonanej przez siebie pracy i jej wyników, po którym następuje obiektywne omówienie wagi pracy. Artykuły recenzyjne powinny być dokładne, obiektywne i wyczerpujące, a ‘opinie’ redakcyjne i prezentacje własnego punktu widzenia powinny być jasno przedstawione. Fałszywe lub świadomie błędne twierdzenia są zachowaniami nieetycznymi i nieakceptowanymi.
2. Redakcja publikuje wytyczne dla autorów, w których określa wymagania wobec nich. Wytyczne są regularnie uaktualniane i muszą uwzględniać poniższe normy postępowania.
3. Proces recenzyjny jest zgodny z poniższymi normami postępowania:

• Każda publikacja jest recenzowana przez przynajmniej dwóch zewnętrznych recenzentów.
• Artykuły podlegają obustronnie anonimowemu procesowi recenzyjnemu, w którym autorzy nie znają tożsamości recenzentów a recenzenci tożsamości autorów.
• Recenzja ma formę pisemną z jednoznacznym wnioskiem o akceptacji lub odrzuceniu artykułu.
• „Autorzy mają zapewnioną możliwość odwołania się od decyzji redakcji. Autor odwołujący się od decyzji redakcji winien przedstawić jasno uzasadniony wniosek w tej sprawie redaktorowi naczelnemu.

4. Redaktor naczelny winien uwzględnić wniosek autora o niewyznaczanie na recenzenta konkretnej osoby, jeśli jest odpowiednio uzasadniony i możliwy do zrealizowania.

Relacje z czytelnikami

1. Czytelnicy są informowani o źródle finansowania badań lub pracy naukowej oraz o roli finansujących w przeprowadzonym badaniu i jego publikacji.
2. Wszystkie publikacje są recenzowane przez odpowiednio wykwalifikowanych recenzentów. Tożsamość recenzentów każdego artykułu jest poufna, a lista ich nazwisk publikowana jest raz w roku. Recenzenci są kompetentni, by ocenić pracę i wolni od konfliktu interesów.
3. W „Studiach i Materiałach Lubelskich” publikuje się sekcje tekstów nierecenzowanych.
4. Redakcja dąży do rozwijania polityki transparentności mającej w pełni zapewnić ujawnienie pochodzenia artykułów niebadawczych.
5. Czasopismo stosuje system autorski promujący dobrą praktykę i zniechęcający do działań nieetycznych (np. ghost authors, guest authors)
6. Czasopismo informuje czytelników o krokach podjętych w celu zapewnienia obiektywnej i bezstronnej oceny artykułów autorstwa członków redakcji i komitetu redakcyjnego.

Relacje z członkami komitetu redakcyjnego

1. Redakcja udziela nowym członkom komitetu redakcyjnego wytycznych dotyczących oczekiwań wobec nich oraz informuje dotychczasowych członków o nowych zasadach i wprowadzonych zmianach.
2. Artykuły złożone przez członków komitetu redakcyjnego są anonimowe i podlegają standardowej procedurze recenzyjnej w celu zapewnienia bezstronności. Członkostwo w komitecie redakcyjnym nie gwarantuje publikacji artykułu.
3. Redaktor naczelny stale dąży do znalezienia odpowiednio wykwalifikowanych członków komitetu redakcyjnego, którzy mogą się przyczynić do rozwoju i dobrego zarządzania czasopismem.
4. Redaktor naczelny regularnie ocenia skład komitetu redakcyjnego i udziela jego członkom wskazówek dotyczących ich funkcji i obowiązków.
5. Członkowie komitetu redakcyjnego mają następujące obowiązki:

• wspieranie i promowanie czasopisma
• wyszukiwanie najlepszych autorów i najlepszych prac (np. przez śledzenie streszczeń) i aktywne zachęcanie autorów do nadsyłania artykułów
• recenzowanie nadsyłanych prac.

Relacje z właścicielami czasopisma i wydawcą

1. Relacja redakcji z wydawcą czasopisma jest oparta na zasadzie niezależności redakcji.
2. Redakcja podejmuje decyzje, które artykuły powinny być opublikowane w oparciu o ich jakość i zgodność z profilem czasopisma, bez nacisków ze strony właścicieli.

Zapewnienie jakości

1. Redakcja podejmuje kroki w celu zapewnienia wysokiej jakości publikowanych materiałów.

Ochrona danych osobowych

1. W swoich działaniach redakcja przestrzega praw poufności.
2. Redakcja chroni poufność informacji uzyskanych w trakcie badań i kontaktów zawodowych.

Wspieranie badań etycznych (np. na ludziach i zwierzętach)

1. Redakcja dąży do zapewnienia zgodności publikowanych przez nią badań z międzynarodowymi wytycznymi dotyczącymi etyki (np. etycznymi standardami American Educational Research Association: (http://www.aera.net/AboutAERA/Default.aspx?menu_id=90&id=222),zasadami etycznymi British Educational Research Association http://www.bera.ac.uk/publications/guidelines/, zasadami etycznymi American Psychological Association http://www.apa.org/ethics/code/index.aspx).
2. Redakcja dąży do uzyskania pewności, że badania zostały zaaprobowane przez właściwe instytucje (np. komitet etyki badań, instytucjonalna rada recenzencka), jeśli takowe istnieją. Jednakże taka akceptacja nie jest gwarancją etyczności badań.
3. Redakcja prosi autorów o wyjaśnienie aspektów etycznych ich badań (takich jak podanie sposobu uzyskania zgody uczestników na udział w badaniach lub określenie metody zapewnienia ochrony uczniów biorących udział w badaniach) jeśli powstaną zastrzeżenia wobec nich lub zaistnieje potrzeba udzielenia takich wyjaśnień.

Postępowanie w przypadku domniemanych naruszeń etyki

1. Redakcja ma obowiązek podjęcia działań w przypadku podejrzenia, iż nastąpiło naruszenie etyki lub jeśli taki zarzut został postawiony, zarówno wobec opublikowanych, jak i nieopublikowanych artykułów.
2. Redakcja nie zadowala się odrzuceniem artykułów, które wzbudzają podejrzenie naruszenia etyki, lecz jest zobowiązana do czynnego zajęcia się takimi przypadkami.
3. Redakcja najpierw prosi o wyjaśnienia osoby podejrzane o popełnienie wykroczenia. Jeśli nie jest ono zadowalające, prosi ich pracodawców, instytucję lub właściwy organ (np. organ nadzorujący lub narodową organizację ds. uczciwości badań naukowych) o przeprowadzenie dochodzenia.
4. Redakcja dokłada starań, by przeprowadzono należyte dochodzenie w sprawie domniemanego wykroczenia.

Zapewnienie uczciwości dokumentacji naukowej

1. Błędy, pomyłki i nieścisłości należy natychmiast poprawić na prośbę zainteresowanych (autora, recenzenta, czytelnika, wydawcy).
2. Autorzy opublikowanych artykułów mogą je ponownie opublikować pod warunkiem jasnego określenia ich powiązania z oryginalną publikacją.

Własność intelektualna

1. Redakcja wyczulona jest na kwestię własności intelektualnej i zajmuje się domniemanymi naruszeniami praw i konwencji dotyczących własności intelektualnej.
2. Redakcja wspiera autorów, których prawa autorskie zostały naruszone lub którzy stali się ofiarami plagiatu.

Wspieranie dyskusji

1. Redakcja wspiera i jest gotowa rozważyć przekonującą krytykę prac opublikowanych w czasopiśmie.
2. Autorzy krytykowanych materiałów mają możliwość odpowiedzi. Proszeni są o jej przedstawienie w okresie dwóch tygodni. Jeśli się na to zdecydują, zarówno krytyka, jak i odpowiedź na nią mają być opublikowane w tym samym numerze, w wymienionej kolejności.
3. Artykuły relacjonujące negatywne wyniki nie są wykluczane.

Względy komercyjne

1. „Studia i Materiały Lubelskie” prowadzą jasną politykę zapewniającą, że względy komercyjne nie wpływają na decyzje redakcyjne. Reklamy w artykułach nie są dozwolone.
2. „Studia i Materiały Lubelskie” nie przyjmują do druku artykułów sponsorowanych. Artykuły mogą być nadsyłane przez przedstawicieli firm, jednakże podlegają one tej samej procedurze recenzyjnej i standardom, jak pozostałe prace.